Genealogie en individuen

Jullie oude mannen, jullie weten niet hoe laat het is! Onze jeugd mag dan uw kinderen zijn, maar denk aan wat Confucius zei: "Uw kind is niet uw kind; het is een kind van zijn tijd." Het citaat is afkomstig uit een blad dat "Swing" heet en gewijd is aan sport, meer bepaald aan de tak daarvan die zich bezighoudt met vuistgevechten en worstelen. In een sterk geschreven artikel levert het zijn bijdrage aan de discussie over de verhouding tussen de oudere en de jongere generatie. De karakterisering van de verschillende familieleden is misschien juist door het gebrek aan nuance veelzeggend. De ouderen zijn sentimenteel, de jongeren hebben "iets van Dorian Gray's harteloze paradoxale levensfilosofie". "Sentimentaliteit is tegenwoordig een ondeugd." De oudere generatie dreutelde en droomde, de jongere is efficiënt. "Als jullie de jonge generatie kenden die op komst is, zouden jullie achterlijke mensen niet zo dwars in jullie krakkemikkige luis van een stoel zitten, maar dan zouden jullie misschien beseffen dat al jullie gezeur tevergeefs is, en dat jullie er goed aan zouden doen naar de jongeren toe te gaan en hen bij te staan."

De laatste regels zijn een beetje verrassend. De jeugd, te oordelen naar haar verwaande houding, moet zowel onderdak als hulp onthouden. Maar we zullen niet op woorden letten. Wij zullen de redevoering van Confucius laten zoals zij hier boven is opgevat, en geen woorden wisselen over "verrotte onpraktische barokke stoelen" en "hygiënische lederen fauteuils".

Er is maar één ding dat men wil opmerken bij het luisteren naar dit soort tromgeroffel. Het is dat het onderscheid tussen de generaties niet de betekenis heeft die degenen die de zaak bekijken zoals de bovenstaande citaten suggereren, eraan hechten. Om te beginnen moet eraan worden herinnerd dat de overgang tussen de generaties geleidelijk verloopt. Er is geen lege kloof van dertig jaar tussen de oudere en de jongere generaties. Alle overgangen en alle maanden en weken en dagen zijn vertegenwoordigd. De overgang van ouder naar jonger verloopt bijzonder soepel.

Dat het levensaanbod en de hele levenshouding dan een onophoudelijke verschuiving ondergaan, is een vaststelling die zo oud is als het menselijk ras. De genoegens en idealen van het leven zijn geen vaste grootheden. Het leven zelf, het leven van de menselijke ziel, vereist verandering. Wanneer mannen een tijdlang over hun problemen hebben zitten piekeren - degenen onder hen die überhaupt piekeren - beginnen zij te discussiëren en van gedachten te wisselen op bijeenkomsten en bij de punchbowl. Dan krijgen ze genoeg van de punch, zoals ze eerder genoeg hadden van de toddy, en gaan ze over op whisky en soda, tot ze zelfs die laten staan. Ze verlaten de clubzetels en wijden zich aan de sport. Te zijner tijd zal het niet meer in de mode zijn en zullen er nieuwe bezigheden ontstaan.

Betekent dit dat de ene generatie voorrang heeft op de andere? Voor zover het verschil bestaat in hetgeen de voorstanders van het primaat van de ene of de andere generatie trachten te benadrukken, is het volkomen onverschillig. De ene mode heeft geen grotere intrinsieke waarde dan de andere. Het ene jargon is niet beter dan het andere. En voor zover het gaat om iets dat zijn stempel drukt op een hele generatie, hebben we te maken met jargon, met taalkundig, moreel en intellectueel jargon. Wij vinden de jurk van honderd jaar geleden er grappig uitzien. Over honderd jaar zien onze kleren er voor de levenden net zo grappig uit.

Deze hele waardering van geslachten en stromingen is gewoon het gevolg van een gebrek aan onderwijs. Het gebeurt soms dat men getuige is van aanvallen op een of andere grote man van de geest, die bedoeld zijn om aan te tonen dat hij niet "groot" was. De persoon in kwestie slaagt er niet in iets uit zijn werk te halen. Het is een eerlijk iets. In plaats van te zeggen: hij laat mij koud, schaft hij zijn individuele beperking af tot een universele meetlat en verwerpt hij alles wat niet met die meetlat gemeten kan worden. Goethe wordt onthuld als een oude pruikenstok, en Rembrandt als een verminker. Alle kunstenaars, schrijvers en denkers worden zo heen en weer geschoven tussen voetstuk en schande.

Iets van dezelfde neiging om de eigen beperking tot norm van alles te maken, blijkt uit de compromisloze verwerping van alle levensvormen en -verschijnselen die niet tot het soort mode behoren waaraan men is onderworpen. Het is even dwaas wanneer de ouderen de jongeren hun zedelijk verval en andere gebreken verwijten, als wanneer de jongeren minachtend oordelen over de achterlijkheid van de ouderen. Het ene is evenzeer als het andere om een tijdelijke en voorbijgaande uiterlijke of innerlijke mode te verheffen tot een leidend beginsel voor alle tijden.

Op zichzelf is de zeer algemene bekrompenheid waarvan dit getuigt, niets om aanstoot aan te nemen. Mensen hebben, in de regel, een of ander beroep. Het absorbeert hun denkvermogen, waar het hun niet overvloediger is toebedeeld dan gewoonlijk. Zo moeten zij zich op andere terreinen van het leven tevreden stellen met louter zinsneden en gezegden. Zij hebben dan vaak geen andere manier om hun eigenwaarde hoog te houden dan door, op grond van hun engheid, te verklaren dat wat buiten hun horizon ligt, minderwaardig is. Domheid is nooit zo hulpeloos dat zij geen domme grijns kan produceren om wat zij niet begrijpt. Waar het het zelfrespect van de mensen verhoogt en het onaangename gevoel van tekortschieten in de taken van het leven afzwakt, is het een zegen. Als mensen genoegen scheppen in hun eigen onvermogen om te begrijpen, te begrijpen en te waarderen, moge dat van harte gewaardeerd worden.

Bovendien zou het duidelijk moeten zijn dat wat vanuit menselijk standpunt belangrijk is, niet is of een individu toevallig ontstaat wanneer deze of gene mode de overhand heeft, maar hoe het individu in kwestie zijn individualiteit cultiveert. Culturele stromingen en omgeving leveren slechts het ruwe materiaal voor de vorming van de persoonlijkheid. Wat doet een mens met zijn eigenschappen, hoe laat hij zijn individualiteit gelden onder de niet aflatende druk van het milieu dat hem wordt opgelegd, dat is de vraag. Het persoonlijke is onafhankelijk van de stromingen van de tijd. Hij kan verdorren of vrijelijk groeien, zoals een boom zijn kruin buigt in de vrije ruimte, ongeacht de eeuw en de hemel waarin hij geboren is. Zodra men zich bezighoudt met de vraag wat waardevol is in zuiver menselijke termen, begeeft men zich op een vlak waar de verschillende houdingen van de familielijn, waar uiterlijke en innerlijke stromingen alle betekenis verliezen. De persoonlijkheid, voor zover het haar ontwikkeling als zodanig betreft, is onafhankelijk van de tijdelijke stromingen die smaak en plezier, kleding en jargon bepalen. Wie zich bewust is geworden van de aard van de persoonlijkheid, raakt dan niet verstrikt in iets dat zo uiterlijk en diep tijdelijk is als datgene wat de verschillende leden van de familie gemeen hebben. Een tijdstroom is in vele opzichten een interessant verschijnsel. De mensen die het dragen en erdoor gedragen worden, zijn dus niet persoonlijk verschillend van hen die door andere stromingen gedragen zijn en erdoor gedragen werden.

Abonneer je op YouTube:

Als je het waardeert Allmogens Onafhankelijk werken om onze mooie Zweedse geschiedenis en Noordse cultuur uit te beelden, u bent van harte welkom om iets leuks te kopen in de winkel of ons te steunen met een vrijwillige donatie. Dank u bij voorbaat!

Steun Allmogens via Swish: 123 258 97 29
Steun Allmogens door sluit u aan bij
Steun Allmogens in uw testament