Winkel onze historische kaarten

In de huizen van de werklozen

Fabian Månsson

Fabian Månsson schrijft in Arbetarbladet van 25 januari 1906 over woekerbelastingen en een "overmoedige kapitalistische klik"

De bijeenkomst was afgelopen en ondergetekende en enkele andere belangstellenden gingen kijken hoe de werklozen het er in hun huizen vanaf brachten. Uit de lijst bleek dat tot op heden 212 werklozen bij de Werklozenvereniging waren ingeschreven, waarvan 155 kostwinners met ongeveer 400 kleine kinderen. Van deze kostwinners zijn er niet weinig al tien weken of langer werkloos. Deze arme beroofde schepsels, die nog ellendiger behandeld worden kan wettelijk oneerlijker behandeld worden dan een paard of een os, want men kan niet weigeren die in de winter te verzorgen nadat men in de zomer van zijn arbeid heeft geprofiteerd, die voor het grootste deel in Kålhagen, Eriksberg, Sörby en Strömsbro woont. Wij besloten rond te lopen in Kålhagen, en onze ciceron koos zorgvuldig juist zulke huizen uit, waar de vader een goede, welopgevoede werker is, en waar de huisvrouw nog niet alles verloren heeft laten gaan, maar een wanhopige strijd voert opdat anderen niet op de hoogte zouden raken van de nood in huis, waarvan alleen de naaste kennissen van het gezin op de hoogte zijn. We gaan een van de nette huizen met twee verdiepingen binnen die zo gebruikelijk zijn in Kålhagen. Het huis is goed geschilderd en de binnenplaats opgeruimd - een toevallige waarnemer zou denken dat dit het huis van het welzijn zelf was Boven woont een gezin van zeven. De vrouw ziet er goed opgevoed, levendig en goed uit, er zijn gordijnen voor de ramen, en zo te zien is nog niet al het beddengoed naar de stomp gebracht, want op het bed ligt een gehaakte sprei over wat wij aannemen bedlinnen te zijn.

De mensen zijn terughoudend om bezoekers te vertellen dat er onrust heerst in het tehuis en alleen door een formeel kruisverhoor krijgen zij een idee van de ware stand van zaken. De man is overal rondgelopen op zoek naar werk, hij is binnen en buiten de stad geweest. In de beste gevallen was een spijtige weigering het antwoord, in veel gevallen ging deze weigering vergezeld van een minachtende toespraak over ontevreden, verkwistende arbeiders, die nooit van ophouden weten. Sinds lang voor Kerstmis is hij werkloos, en de enige hulp van het gezin is een meisje van zestien, dat werkt bij een fabriek van de voorzitter van de gemeenteraad, lid van de eerste kamer van de consul J. RettigHij, die vorig jaar van mening was dat de toewijzing aan het pensioenfonds van de werknemers veel te groot was. Wij herinnerden ons dit punt en vroegen wat het weekloon van het meisje was.

Er kwam een gemompeld antwoord, waarvan ik eerst aannam dat het 23 kronen waren.

- Ja, maar 23 kronen per week is goed geld voor een meisje!

- Nee, ze heeft 3 kronen!

Tafel.

- Is het mogelijk? vragen we.

- Ja, maar door deze som kregen we niet meer dan twee kronen en vijftien centvoor 85 cent werden afgetrokken voor het ziekenfonds van de fabriek.

Uiteindelijk komt aan het licht dat het gezin, ondanks de kleine kinderen, sinds kerstavond geen druppel melk in huis heeft gezien, dat de vrouw bij beter gesitueerde vrienden moet bedelen en dat het jaarinkomen van de man in 1905 430 (vierhonderddertig) kronen bedroeg, waarvan 110 kronen naar de huur van de keuken gingen die het gezin bewoont.

Ondanks deze ellende heeft niemand zich tot het armenhuis gewend. Het is een arbeidersklasse, die voor het grootste deel zulke mannen in zich telt, die een ouderwets armoedebestuur durft te bespotten met een advertentie, die dat "bestuur" gisteravond plaatste in het orgaan van de ouderwetsche - Gefleposten.

Dezelfde ellende waar je je ook wendt. Een vader met vijf kinderen zit al acht weken zonder werk. In een gezin dat wij bezochten, was de lucht ruw en dik genoeg om met een mes te worden gesneden - zij kunnen het zich niet veroorloven een vuur te maken, maar moeten gebruik maken van de lucht, die weliswaar vervuild is door verdamping, maar niettemin wordt verwarmd. De man was al tien weken werkloos. Er waren vier kinderen, van wie de jongste nog maar iets ouder dan een jaar was.

Hier woonde je, net als in de andere plaatsen, in een keukenkamer, waarvoor je 110 SEK betaalde, de huur was voorheen 70 SEK, maar door de hoge belastingen is de huur met 40 SEK verhoogd. Alles, alles de allerarmsten moeten betalen in dit patroon, dat briljant is voor andere Zweedse steden, waar de eigenaars van familieboerderijen elkaar opslag na opslag geven, en onbekwame vrienden en vrienden van vrienden in dienst nemen om te experimenteren in de techniek, totdat de bewoners van huis tot huis moeten gaan, of de lasten afwentelen op arme proletariërs, die gekweld worden op een manier die het beschrijven niet waard is. Een van de kinderen van het gezin, een jongen van twaalf jaar, leek verbijsterend veel op de beelden van de hongersnood in Indië, die in die dagen de Zweedse pers haalden, doorzichtig, verdord en gestagneerd in zijn voortgang. Een van hen nodigde de jongen elke dag bij hem thuis uit voor een middagmaal.

Wij hadden genoeg van de ellende en gingen naar huis langs de straten waar de lantaarns begonnen te branden. Men kon het niet helpen de grijns van de adder tussen de tanden te voelen als men de verlichte etages passeerde, waar de kronen schitterden en waar velen van hen zich nu bewogen, vereerd en trots, die waren gevoed en rijk geworden door van de arme stakkers die we zojuist hadden bezocht, kroon na kroon van de vruchten van hun arbeid te plukken.

Abonneer je op YouTube:


Als je het waardeert Allmogens Onafhankelijk werken om onze mooie Zweedse geschiedenis en Noordse cultuur uit te beelden, u bent van harte welkom om iets leuks te kopen in de winkel of ons te steunen met een vrijwillige donatie. Dank u bij voorbaat!

Steun Allmogens via Swish: 123 258 97 29
Steun Allmogens door sluit u aan bij
Steun Allmogens in uw testament

Populaire oude teksten