De gemengde zaag en de oude wet van waarde

Volgens de Blendasägnen waren de mannen van Värend op een veldtocht in Västergötland toen de Denen aanvielen. De vrouwen van Värend nodigden de Denen uit voor een feest op Bråvalla heide en toen ze dronken waren werden ze neergestoken en vermoord. Hierover kunt u lezen in het boek Notities over Zweedse vrouwen uit 1864:

In het district Konga woonde een jonge en zeer voorname maagd, Blenda genaamd, die, toen zij hoorde van de ellende die een deel van Småland had overvallen en de rest van het land bedreigde, met manhaftige moed besloot de vernietiging te beperken. En hoewel zij jong was, ging zij daarbij te werk met alle wijsheid en voorzichtigheid die men op grond van jaren en ervaring zou verwachten. Dus zond zij boodschappers uit naar alle parochies en dorpen, en riep alle vrouwen bijeen op een plaats genaamd Gemla. Allen, zei zij, die haar van dienst konden zijn bij het verdrijven van de vijand, moesten daarheen komen en allerlei voedsel en drank meebrengen, zoveel als hun huizen zich konden veroorloven. Dit werd gedaan: de vrouwen uit de districten Konga, Albo, Kindevalds, Norrvidinge en Uppvidinge verschenen op de ontmoetingsplaats en brachten grote ladingen bier en voedsel mee.

P. G. Berg en Wilhelmina Stålberg, Notities over Zweedse vrouwen, 1864

Als erkenning hiervoor zouden de vrouwen van Värend hetzelfde erfrecht hebben gekregen als mannen en het recht om op hun trouwdag naar de kerk te gaan, gekleed in volledige gevechtsuitrusting en begeleid door pijpers en trommels. Al in 1637 worden de Värendsrätten - gelijke erfrechten voor vrouwen - antiek genoemd en gebaseerd op oudere juridische citaten, die niet meer werden begrepen ¹.

De waarschijnlijke oorsprong van de zaag is onderzocht door Carl Johan Schlyter (1795-1888) en hij meent dat het verhaal is verzonnen om het ontstaan van het gelijke erfrecht in Värend te verklaren. De legende zou aan het eind van de 17e eeuw zijn gevonden door de kwartiermeester van het regiment, Petter Rudebeck, maar er zijn verschillende pogingen ondernomen om de historische waarschijnlijkheid van deze legende aan te tonen. Anderen zijn er meer van overtuigd dat Blenda echt bestaan heeft:

Over deze Zweedse heldin is veel gesproken en geschreven, en hoewel geen schrijver het tijdstip kan noemen waarop zij leefde en de grote prestatie leverde waarvoor zij van tijd tot tijd is gevierd, is het zeker dat zij die prestatie werkelijk heeft geleverd. Dit blijkt uit alle gewoonten, zeden en verordeningen, onderscheiden van andere, die tot op heden zijn blijven bestaan in de plaats waar de racy Blenda leefde.

P. G. Berg en Wilhelmina Stålberg, Notities over Zweedse vrouwen, 1864

1. Carlquist, Gunnar, ed, 1938 (nieuwe uitgave van de uitgave van 1930. Zweedse encyclopedie. Vol. 4. Malmö: Svensk Uppslagsbok AB. Pagina. 292)

Abonneer je op YouTube:

Als je het waardeert Allmogens Onafhankelijk werken om onze mooie Zweedse geschiedenis en Noordse cultuur uit te beelden, u bent van harte welkom om iets leuks te kopen in de winkel of ons te steunen met een vrijwillige donatie. Dank u bij voorbaat!

Steun Allmogens via Swish: 123 258 97 29
Steun Allmogens door sluit u aan bij
Steun Allmogens in uw testament